Piet Mondriaan
De Valk Lexicon kunstenaars Laren-Blaricum

Weblink biografie Piet Mondriaan

Kunstschilder

Naam: Mondriaan, Pieter Cornelis

Geboren: Amersfoort - 7 maart 1872

Overleden: New York USA - 1 februari 1944

Atelier/Adres: Laren - Groene Gerritsweg 17, Ruiterweg 5

Pieter Cornelis Mondriaan werd in 1872 geboren aan de Kortegracht te Amersfoort. Hij was afkomstig uit een streng-calvinistische familie. Zijn vader was hoofd van een christelijke lagere school te Amersfoort. Acht jaar later verhuisde de familie Mondriaan naar Winterswijk, waar zijn vader hoofdonderwijzer werd en naast zijn gewone vakken ook tekenles gaf. Zijn tekeningen op het schoolbord waren beroemd. Als vader heeft hij zijn zoon Piet de beginselen van het tekenen bijgebracht.

Toen hij zeventien was, slaagde Piet voor de lagere akte die hem de bevoegdheid gaf tekenles te geven op de school van zijn vader. Hij was vastbesloten ook de middelbare akte handtekenen en perspectief te behalen. Voor zijn verdere studie bezocht Piet Mondriaan een oud-tekenleraar die belangstelling voor zijn werk had en die hem raad gaf. In die tijd kwam zijn oom Frits Mondriaan uit Den Haag regelmatig naar Winterswijk om landschappen te schilderen en Piet ging dan samen met hem de natuur in om te schilderen. Oom Frits maakte Mondriaan bekend met de fijne kneepjes van het schilderen alsmede het omgaan met verf en schilderslinnen. Op zijn twintgste behaalde Mondriaan de middelbare akte tekenen. Mondriaan ging op kamers wonen bij kennissen van zijn ouders in de Kalverstraat te Amsterdam. Dankzij een studiebeurs kon hij zich in november 1892 inschrijven aan de Rijks Academie te Amsterdam.

Het schilderonderwijs stond onder invloed van de Haagse school, dus Mondriaan schilderde aanvankelijk landschappen in de Haagse en Amsterdamse tradities. In de lesprogramma's werd er veel aandacht besteed aan de studie van het menselijk lichaam. Er werd geoefend in het tekenen van zowel levende modellen als gipsmodellen. Terugkijkend op deze beginjaren vertelde Mondriaan: 'Op mijn 22e begon een zeer moeilijke tijd voor mij. Om in mijn levensonderhoud te voorzien, deed ik allerlei soorten werk: bacteriologische tekeningen maken, schilderijen copiëren in musea, ook gaf ik les. Toen begon ik landschappen te verkopen en ik was blij dat ik net genoeg geld kon verdienen om te doen wat ik wilde doen'.

klik hier voor vergroting
- Bomen langs het Gein -

olieverf

Stichting Hannema, Heino

Piet Mondriaan raakte steeds meer betrokken bij het Amsterdamse kunstleven. Hij was lid van de vereniging 'Arti et Amicitiae' en van de schildersvereniging 'St. Lucas'

Al spoedig echter verliet hij de weergave van de natuur. Gedurende de jaren 1905-1906, toen Mondriaan werkzaam was als wetenschappelijk tekenaar, kwamen in zijn landschappen reeds elementen van ritmiek en kleurscheiding naar voren. Zijn omgang, vanaf 1908, met Jan Toorop leidde er toe, dat Mondriaan zich ging bezighouden met het symbolisme en het pointillisme. Hij schilderde in verschillende plaatsen in Nederland, onder andere Abcoude, Uden. Winterswijk, Domburg.

In zijn Larense tijd woonde hij op het adres Oude Naarderweg 12 in het pension van Catharine Hannaert. Tussen 1915 en 1916 woonde hij op de Groene Gerritsweg 17, waar hij op een zolderkamertje sliep. Dit huis behoorde toe aan de toen bekende componist Van Domselaer en zijn vrouw. Tussen 1916-1917 woonde hij in het huis aan de overkant van 'de Vlasschuur' op de Ruiterweg 5 te Laren. Samen met Salomon Slijper, die de belangrijkste verzamelaar (ca. 200 stuks) van zijn werk zou worden en Jacob van Domselaer, een componist die hij nog uit Parijs kende, ging Mondriaan graag dansen in het Hotel Hamdorff. Al snel kreeg hij de bijnaam ' de dansende madonna'' vanwege de opvallende manier waarop hij zich bewoog. Voor Mondriaan was dansen een serieuze aangelegenheid. Net als in zijn kunststijl moesten vloeiende bewegingen worden voorkomen. Hij danste kaarsrecht, het hoofd met een hemelse blik omhoog gericht.

-Tableau -

Piet Mondriaan was samen met onder andere Van der Leck een van de oprichters van het nieuwe tijdschrift "De Stijl" (1917) waarin verschillende kunstenaars hun kunst- en levensvisie gaven. Mondriaan vertrok opnieuw naar Parijs waar hij weer nieuwe inspiratie kreeg en zijn stijl met diverse kleurvakken en/of strakke lijnen verder ontwikkelde. Mondriaan heeft het interieur van zijn Parijse atelier, evenals zijn latere ateliers in Londen en New York, geheel ingericht in de stijl van zijn schilderijen. De muren hadden gekleurde vakken, vanzelfsprekend in de primaire kleuren. Zijn grammofoon kreeg de kleur rood en alles was evenwichtig, volgens Mondriaan.

Toen Mondriaan later plannen maakte om uit Parijs weg te gaan, wilde hij eigenlijk naar Amerika. De aanvraag van het visum duurde erg lang en omdat er oorlog dreigde in Europa, vertrok Mondriaan naar vrienden in Londen. De oorlog brak uit en bij een bombardement op Londen werd het huis naast het huis van Mondriaan getroffen. Dat was de reden dat hij in 1940 vertrok naar New York. In de drie jaar en vier maanden van zijn verblijf in New York vond hij een trouwe vriendenkring van uit Europa gevluchte kunstenaars, maar ook Amerikanen, die hem de weg wezen in de kunstenaarswereld van deze wereldstad. Zijn afwijkende stijl van schilderen kreeg steeds meer bewonderaars. Pieter Mondriaan overleed in New York op 1 februari 1944. Bijna tweehonderd mensen woonden Mondriaans begrafenis bij, hetgeen aangeeft dat hij een goede positie in de kunstwereld aldaar had veroverd.

(Heeft vermelding in de Pieter A. Scheen 1750-1950)

 

top pagina | vorige pagina | devalk.com | devalk.com/kunstenaars

devalk.com/kunstenaars